Een sociale onderneming is een onderneming als iedere andere, maar in plaats van winstmaximalisatie staat de maatschappelijke doelstelling voorop. Winst wordt dan ook niet in geld uitgedrukt, maar in maatschappelijke impact; bijvoorbeeld het opdoen van succesvolle werkervaring door iemand met een afstand tot de arbeidsmarkt en het bemachtigen van een betaalde baan. Deze relatief nieuwe ondernemingsvorm heeft de afgelopen jaren een snelle opmars gemaakt.

Met onze toelating tot het Register voegen we ons bij Hét Bakkerscafé, Vanhulley, The Colour Kitchen, The Lagom Group en Specialisterren: andere sociale ondernemingen die de zogeheten Code Sociale Ondernemingen onderschrijven en daar ook verantwoording over afleggen. Deze Code met richtlijnen ‘voor de leidende principes van sociaal ondernemen’ is opgesteld door een onafhankelijke commissie, op verzoek van netwerkorganisatie Social Enterprise NL, om de sector te versterken en professionaliseren.

De commissie is gekomen tot een Code Sociale Ondernemingen die bestaat uit vijf principes:

1. De maatschappelijke missie moet statutair vastgelegd, concreet en meetbaar zijn
2. Er is bepaald wie bij die missie de belangrijkste belanghebbenden (‘stakeholders’) zijn. Daarmee wordt continu een dialoog aangegaan.
3. Er is een afgewogen financieel beleid vastgelegd, waarin beperkingen worden gesteld aan bijvoorbeeld uitkeringen aan aandeelhouders.
4. De onderneming is actief in de gemeenschap van sociale ondernemingen en is altijd bereid constructieve kritiek te ontvangen en te geven.
5. De onderneming heeft een transparant informatiebeleid. Maximale openheid over de missie, resultaten en financiering is hierbij het uitgangspunt.

Sociale ondernemingen die deze principes onderschrijven, kunnen zich aanmelden om opgenomen te worden in het Register Sociale Ondernemingen. Er moet dan wel voldaan worden aan een aantal toelatingscriteria. Hiervoor is, onder meer in samenwerking met PwC Nederland, een toelatingsprocedure ontwikkeld. Tijdens deze procedure wordt de sociale onderneming beoordeeld door een Review Board.

Elke twee jaar zal opnieuw een beoordeling uitgevoerd worden, om te kijken of de principes nog steeds worden gehandhaafd. Tussendoor zullen de geregistreerde ondernemingen elkaar constructieve feedback geven, om elkaar naar een hoger plan te tillen.

Er wordt, kortom, niet over één nacht ijs gegaan. Het is dan ook de bedoeling dat het Register ervoor gaat zorgen dat de term ‘sociaal ondernemen’ betekenisvol blijft en aan belang zal blijven winnen. Een idee dat MEO uit ’t hart is gegrepen, zegt directeur Edwin Teljeur: “Door de Code te onderschrijven, willen we ons verbinden aan de principes van sociaal ondernemen en bijdragen aan de ontwikkeling van de sector.”

Staatssecretaris Keijzer heeft in mei opdracht gegeven om te onderzoeken of een nieuwe rechtsvorm voor sociale ondernemingen mogelijk is. Tweede Kamerlid Bruins (ChristenUnie) heeft een initiatiefnota ingediend om de Code Sociale Ondernemingen wettelijk te verankeren.

Kijk voor meer informatie over de Code Sociale Ondernemingen en het Register op www.codesocialeondernemingen.nl.